Matchfunding

  • Versterkte relatie overheid burger
  • Bevorderen doe-democratie / participatiesamenleving
  • Inzicht voor de crowd
  • Eenvoudig
  • Geen garantie op succes door draagvlak
  • Ongelijkheid op individueel niveau
  • Ongelijkheid op buurtniveau

E.    Risico’s van het instrument matchfunding

Het gebruiken van het instrument matchfunding brengt verschillende risico’s met zich mee. Deze zijn verschillend van aard: sommige zijn juridisch, andere juist politiek, economisch of psychologisch.De belangrijkste en meest genoemde risico’s worden hier behandeld.

Onvoldoende controle

Vaak vinden overheidsorganisaties het belangrijk om maatschappelijke projecten waaraan zij bijdragen (enigszins) te controleren. Het uitgeven van publieke middelen vraagt immers om verantwoording en evaluatie. Wanneer veel kleine bijdragen via co-financiering bij crowdfunding aan verschillende projecten worden verstrekt kan het lastig worden om op alle projecten goed zicht te houden. De crowd kan doorgaans goed langs informele wegen controleren: zij zien toe op de uitvoering van het project en de initiatiefnemer legt hen het doorgaans op informele wijze uit als het project anders loopt dan gepland. Voor de overheidsorganisatie en crowdfundingsplatforms als tussenpersonen is deze controle lastiger, omdat zij verder van de burger en het netwerk waarin het maatschappelijke project wordt uitgevoerd afstaan. Dan zorgen (uitgebreide) controles al snel tot uitvoeringslasten en –kosten voor overheidsorganisaties en initiatiefnemers. In de praktijk wordt getracht via subsidieverplichtingen inzicht te krijgen en te houden op (de voortgang en het succes van) projecten. Dit past volgens sommigen slecht bij het laagdrempelige karakter van het instrument. Ook wordt regelmatig gewerkt met steekproefsgewijze controles.

Rechtsbescherming

Publiekrechtelijke waarden zoals democratische legitimiteit, rechtszekerheid en rechtsbescherming dienen zoveel mogelijk te worden gewaarborgd bij de besteding van publieke gelden. Het waarborgen van toegang voor burgers tot een controlerende, rechtsprekende instantie lukt niet altijd in de praktijk. Als een online crowdfundingsplatform als tussenpersoon wordt ingeschakeld, vormen verstrekte bijdragen of weigeringen hiervan vaak geen besluit (de beslissingen zijn immers niet genomen door de overheidsorganisatie). Er staat er dus geen bezwaar en beroep bij de bestuursrechter open. Klik hier voor meer informatie. Het is dan belangrijk om de burger op enige manier de mogelijkheid te geven om laagdrempelig op te komen tegen dergelijke beslissingen. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een klachtenprocedure.

Gebrek aan wettelijk kader

Matchfunding wordt niet voor niets gezien als een van de nieuwe vormen van publieke financiering: het wettelijk kader is nog niet uitgekristalliseerd. Als de co-financiering rechtstreeks door een bestuursorgaan aan de initiatiefnemers wordt verstrekt in de vorm van een subsidie, gelden de subsidieregels van de Algemene wet bestuursrecht en eventueel de bijzondere subsidieregeling die voor de co-financiering kan zijn opgesteld. Echter, als de gelden op een andere wijze bij de initiatiefnemers terecht komen (bijvoorbeeld in de vorm van een ‘gift’ of via een tussenpersoon in de vorm van een crowdfundingsplatform), dan is het toepasselijke wettelijke kader verre van duidelijk. Ook de Nederlandse toezichtregelgeving is nog niet toegespitst op crowdfundingsstructuren. Zonder duidelijke regulering is het al snel lastig om te beoordelen of veilig via een platform gefinancierd kan worden.